Objawy niedoboru witamin – jak rozpoznać brak witamin w organizmie?

Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest dobrze zbilansowana dieta i jak świadome odżywianie może korzystnie wpływać na zdrowie. Jednak chociaż dużą wagę przykłada się do odpowiedniego komponowania codziennego jadłospisu pod względem makroskładników — węglowodanów, białek i tłuszczów — to niestety wciąż zapomina się o tych elementach diety, których na pierwszy rzut oka nie widać — witaminach i składnikach mineralnych.

Witaminy są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Spełniają bardzo ważne zadania w wielu różnych procesach życiowych. Uczestniczą w produkcji energii, w wielu reakcjach w układzie odpornościowym, w syntezie hormonów, w budowaniu i regeneracji tkanek, a nawet w utrzymywaniu zdrowia wzroku, skóry, włosów i paznokci.

Niestety, w codziennym pośpiechu i przez niezawsze zdrowe nawyki żywieniowe, łatwo o niedobory tych cennych składników odżywczych.

Jak rozpoznać objawy niedoboru witamin? Jakie badania warto przeprowadzić, aby postawić dobrą diagnozę? Co robić, aby zapobiegać brakom witamin w organizmie i kiedy warto włączyć suplementację? Czytaj dalej!

Co powoduje brak witamin w organizmie? — Jakie mogą być przyczyny niedoboru witamin?

Może Cię zaskoczymy, jeśli na wstępie nie udzielimy jednoznacznej odpowiedzi. Nie wynika to z faktu braku wiedzy, jednak zwyczajnie z tego, że przyczyny niedoboru witamin mogą być różne, a przy tym zależą od wielu czynników.

Niektóre z nich mamy możliwość kontrolować, a inne są poza naszym wpływem. Do tych pierwszych zaliczamy przede wszystkim odpowiednią dietę. Zbilansowana dieta, bogata w różnorodne produkty, jest podstawą do uniknięcia niedoborów witamin. Warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, oleje roślinne, chude mięso, ryby oraz produkty mleczne są niezbędne do tego, aby codziennie utrzymać zalecany poziom wszystkich niezbędnych mikroelementów w organizmie.

Jednakże istnieją czynniki niezależne od nas, które także mogą przyczyniać się do niedoborów witamin.

Zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze pojawia się w okresach wzmożonego wzrostu, ciąży, karmienia piersią czy intensywnego wysiłku fizycznego. W takich sytuacjach, jeśli w diecie świadomie nie uwzględnimy większej ilości konkretnych składników, może dojść do rozwinięcia chorób spowodowanych niedoborem witamin i innych ważnych substancji.

Oprócz tego można wymienić konkretne schorzenia, które wpływają na wchłanianie składników odżywczych (np. celiakia, WZJG czy choroba Crohna), a ich występowanie może prowadzić do niedoboru witamin i minerałów, pomimo stosowania odpowiedniej diety. W tego typu przypadkach konieczne jest postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie działań, które pozwolą kontrolować chorobę czy nawet doprowadzą do jej remisji — a tym samym będą zapobiegać skutkom niedoboru witamin i innych niedoborów pokarmowych. 

Ponadto niektóre leki (np. te stosowane w refluksie — IPP) wykazują właściwości, które mogą zaburzać wchłanianie witamin. Naturalne procesy starzenia również wpływają na zmniejszenie zdolności organizmu do absorpcji mikroelementów. Najczęstsze niedobory witamin w grupie osób starszych to niedobór witaminy D i witaminy B12.

Świadomość tego, jak wiele czynników może wpływać na organizm, kontrolowanie swojego stanu zdrowia dzięki regularnym badaniom na niedobory witamin, przestrzeganie dobrze zbilansowanej diety i odpowiednio włączona suplementacja z uwzględnieniem dawkowania, to najważniejsze kwestie, które pozwolą Ci skutecznie dbać o swoje zdrowie.

Niedobór witamin — objawy. Jak rozpoznać brak konkretnych witamin w organizmie?

Dlaczego warto znać objawy niedoborów witamin? Dzięki temu możesz skutecznie reagować na pierwsze sygnały, które wysyła Twój organizm.

Niedobór witamin może prowadzić do różnorodnych problemów zdrowotnych, począwszy od drobnych dolegliwości (np. zmęczenia czy osłabienia odporności), aż po poważniejsze komplikacje. Awitaminoza, czyli całkowity brak konkretnej witaminy (wyczerpanie jej zapasów), może mieć bardzo poważne konsekwencje dla naszego zdrowia.

Niestety przyjmowanie suplementów na włosy, w przypadku kiedy zmagamy się z ich nadmiernym wypadaniem, może być zwyczajnie nieskuteczne, ponieważ powód problemu może mieć przyczynę zupełnie gdzie indziej. W takich przypadkach warto wiedzieć, jak sprawdzić niedobór witamin i postępować zgodnie z zaleceniami lekarza lub dietetyka.

Wczesne rozpoznanie objawów braku witamin pozwala na szybkie podjęcie odpowiednich kroków, aby przywrócić prawidłowy poziom witamin w organizmie i uniknąć długotrwałych skutków niedoborów. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby każdy z nas znał podstawowe objawy awitaminozy i umiał je właściwie interpretować.

Niedobór witaminy A

• zaburzenia widzenia, szczególnie w słabym oświetleniu
• sucha skóra
• częste infekcje

Niedobór witaminy D

• spadek odporności
• obniżona siła mięśni
• bóle kości, krzywica u dzieci, osteomalacja (osteoporoza) u dorosłych
• spadek masy ciała

Niedobór witaminy E

• osłabienie układu immunologicznego
• problemy z koncentracją i pamięcią, zaburzenia układu nerwowego
• słabe paznokcie i nadmierne wypadanie włosów
• objawy skórne, stany zapalne skóry
• zaburzenia koordynacji i równowagi

Niedobór witaminy K

• trudno gojące się rany
• łatwo powstające siniaki
• krwawienia, np. z nosa lub dziąseł
• pękanie naczyń krwionośnych

Niedobór witamin z grupy B

• spadek koncentracji
• zaburzenia snu
• uczucie zmęczenia i osłabienia
• bolesne pękanie kącików ust

Niedobór witaminy B12

• trudności z koncentracją
• zawroty głowy
• bladość skóry
• drętwienie i mrowienie języka, rąk i nóg
• problemy z pamięcią
• problemy z równowagą

Niedobór kwasu foliowego

• w ciąży — zaburzenia rozwoju cewy nerwowej u płodu
• anemia, przewlekłe zmęczenia
• utrata łaknienia
• spadek masy ciała

Niedobór witaminy C

• suche usta
• krwawienie z dziąseł
• zaburzenia gojenia się ran
• skurcze mięśni

Suplementacja witamin przy ich niedoborach — jak ją prawidłowo prowadzić?

Suplementacja witamin jest ważnym elementem leczenia awitaminozy i zapobiegania niedoborom witamin. Jednak należy pamiętać o potencjalnym ryzyku związanym z przedawkowaniem, szczególnie w przypadku witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K).

Pamiętaj, aby zawsze przestrzegać zaleceń specjalistów i stosować się do dawkowania określonego przez producentów suplementów diety. Ważna jest także jakość suplementów diety. Produkty renomowanych firm, które przeszły odpowiednie badania i posiadają certyfikaty, są bardziej wiarygodne i bezpieczniejsze w stosowaniu niż preparaty niewiadomego pochodzenia. Podjedź do tematu z głową i postaw na jakość. Wybierz suplementy diety formeds, które uwzględnią Twoje potrzeby. Dobierz odpowiednie witaminy dostosowane do Twojego indywidualnego stanu zdrowia.

Jeśli będziesz zwracać uwagę na powyższe aspekty, możesz efektywnie wykorzystać kompleks witamin w suplementacji. Ogranicz ryzyko niepożądanych skutków, jednocześnie wspierając swoje zdrowie.

Bibliografia

1. Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie (Vol. 83). Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny.
2. Gawęcki, J., Berger, S., & Brzozowska, A. (2011). Żywienie człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Walicka, M., Jasik, A., Paczyńska, M., Wąsowski, M., Tałałaj, M., & Marcinowska-Suchowierska, E. (2008). Niedobór witaminy D–problem społeczny. Post. Nauk Med, 1, 14-22.
4. Zabrocka, J., & ZB, W. (2013). Niedobór witaminy B12 w wieku podeszłym–przyczyny, następstwa, podejście terapeutyczne [Vitamin B12 deficiency in old age–causes, consequences and therapeutic approach]. Geriatria, 7, 24-32.
5. Wyskida, M., Wieczorowska-Tobis, K., & Chudek, J. (2017). Częstość oraz czynniki sprzyjające występowaniu niedoborów witaminy D w wieku podeszłym. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 71, 198-204.
6. Korytkowski, B. (2011). Do czego mogą prowadzić niedobory witamin?. Indyk Polski, (4).
7. Konarkowski, A. (2020). Kury nioski potrzebują witamin. Proste, ale..., cz. I. Objawy niedoboru witamin A, D, E i K. Polskie Drobiarstwo, (09).
8. Chełstowska, M., & Warzocha, K. (2006). Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości. Onkologia w praktyce klinicznej, 2(3), 105-116.