Zaburzenia odżywiania - objawy, leczenie, rodzaje

Zaburzenia odżywiania to bez wątpienia problem naszych czasów. Statystyki pokazują, że w sumie na różne ich rodzaje może cierpieć nawet 9 proc. populacji światowej co podkreśla, jak poważny jest to problem. Dotyczy on przede wszystkim osób młodych i kobiet, przy czym nie można ignorować faktu, że na zaburzenia odżywiania coraz częściej cierpią również chłopcy i mężczyźni. Co doprowadza do chorób o tym podłożu oraz w jaki sposób je leczyć?

Potencjalne przyczyny zaburzeń odżywiania

Przyczyny zaburzeń odżywiania są złożone i w wielu przypadków to połączenie kilku czynników doprowadza do wystąpienia dolegliwości. Jak jednak wskazują specjaliści, problemy te w większości przypadków dotykają osób z obniżonym poczuciem własnej wartości, które są szczególnie podatne na poczucie niezadowolenia z siebie i negatywne bodźce z otoczenia.

Inną przyczyną jest presja społeczna. Od lat gloryfikowana jest szczupła sylwetka, która zwłaszcza w przypadku kobiet, najczęściej prowadzi do bardzo restrykcyjnych diet odchudzających. Te ostatnie ze względu na niską podaż kalorii w prostej linii narażają na zaburzenia odżywiania, za którymi stoi niedożywienie organizmu na poziome fizycznym oraz psychicznym.

Nie można pominąć również rangi uwarunkowań genetycznych, które także mają wpływ na zaburzenia odżywiania się. Okazuje się bowiem, że jeśli problem ten pojawił się u bliskiej osoby, wówczas ryzyko zachorowania będzie od 7 do 12 razy wyższe.

Sygnały ostrzegawcze przy zaburzeniach odżywiania

Choć zaburzenia odżywiania w zależności od rodzaju znacznie się pomiędzy sobą różnią, to osoby chore zazwyczaj przejawiają kilka, dość specyficznych zachowań. Najczęściej są to:

• rezygnowanie ze wspólnego spożywania posiłków,
• nagła zmiana masy ciała,
• uprawianie dużej ilości sportów i ćwiczenie nawet kilka godzin w ciągu dnia,
• niechęć do jedzenia w restauracjach,
• ograniczenie kontaktów międzyludzkich,
• niezadowolenie z wyglądu,
• pogorszenie nastroju.

Nasilenie takich zachowań może różnić się w zależności od osoby. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że zazwyczaj chorzy stosują różnorakie metody maskowania mające utrudnić dowiedzenie się o problemie przez bliskich.

Rodzaje zaburzeń odżywiania

Wedle obecnie przyjętej klasyfikacji wyróżnia się specyficzne zaburzenia odżywiania takie jak anoreksja i bulimia, a także zaburzenia niespecyficzne takie jak jedzenie kompulsywne.

Niezależnie od rodzaju, każde z nich wymaga odpowiedniego leczenia, bowiem w większości przypadków samodzielne poradzenie sobie z problemem jest na dłuższą metę bardzo trudne. Dlatego też należy zasięgnąć pomocy psychologa lub psychiatry, którzy zadbają o stronę psychiczną, a także dietetyka, który skomponuje odpowiedni jadłospis.

W niektórych sytuacjach niezbędne może być również wdrożenie farmakoterapii, która pomoże w radzeniu sobie z poczuciem lęku czy zachowaniami kompulsywnymi obecnymi nierzadko przy tego typu chorobach.

Anoreksja – czym jest i jak ją leczyć?

Anoreksja to inaczej jadłowstręt psychiczny. Zaburzenie to polega na usilnym dążeniu do posiadania bardzo szczupłej sylwetki i to nawet pomimo faktu, że w większości przypadków taka osoba jest już oceniana jako bardzo chuda. Dodatkowym objawem jest niezadowolenie z wyglądu, a także nasilony lęk przez nawet niewielkim przybraniem na wadze. Dlatego też osoba chora na anoreksję przywiązuje baczną wagę do spożywanych posiłków, maksymalnie ograniczając ich kaloryczność.

Rezultatem tego jest przede wszystkim niedożywienie oraz wyniszczenie organizmu spowodowane brakiem kluczowych dla organizmu składników odżywczych. Może to doprowadzić nie tylko do nieodwracalnych zmian w narządach, ale również do śmierci.

Przyczyny anoreksji są złożone, dlatego też tak istotne znaczenie ma kompleksowa pomoc medyczna. Kluczowa jest tutaj przede wszystkim pomoc dietetyka, bowiem niezbędne jest stopniowe wprowadzanie do diety odpowiednich pokarmów bogatych w składniki odżywcze. Nieodzowne są również konsultacje psychiatryczne albo psychologiczne, które można realizować online, np. poprzez platformę haloDoctor.pl.

Pomoc psychiatry jest ważna dodatkowo dlatego, że nieuniknione jest często wdrożenie leków na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, a także na objawy związane z lękiem i depresją.

Przyczyny oraz leczenie bulimii

Drugim rodzajem zaburzeń odżywiania jest bulimia, która u kobiet występuje nawet pięciokrotnie częściej, aniżeli u mężczyzn. Niestety dane na temat jej częstotliwości są bardzo różne, wiadomo jednak, że jest powszechniejsza aniżeli anoreksja.

Głównym objawem bulimii są napady wilczego głodu, w trakcie których chory spożywa liczbę kalorii wykraczającą poza to, co uznawane jest za normalne. Następnie osoba dokonuje prób „naprawienia swojego postępowania” poprzez kompensowanie przyjętych kalorii. Takie zachowania obejmują nie tylko wymioty, ale również nadmierną aktywność fizyczną oraz stosowanie środków przeczyszczających.

Wszystko to w sposób znaczący odbija się na zdrowiu psychicznym bulimika, który doświadcza przede wszystkim:

• chwiejności emocjonalnej,
• kłopotów z koncentracją,
• problemów z utrzymaniem relacji społecznych,
• obniżenia poczucia własnej wartości,
• obniżenia poczucia kontroli nad swoim życiem.

Poważne są również zdrowotne skutki bulimii, która poza niedożywieniem może prowadzić do uszkodzenia przełyku spowodowanego prowokowaniem wymiotów, problemów trawiennych oraz uszkodzenia zębów.

Podstawą leczenia bulimii jest terapia oraz farmakoterapia, a także konsultacje z dietetykiem. Te ostatnie mają na celu opracowanie optymalnego pod względem kalorycznym jadłospisu oraz odbudowanie spowolnionego metabolizmu.

Kompulsywne objadanie się

Kompulsywne objadanie się jest zaburzeniem objawiającym się patologicznym oraz niekontrolowanym spożywaniem nadmiernej ilości pokarmów w krótkim okresie czasu. Zaburzenie to może dotykać nawet 4 proc. osób, przy czym zazwyczaj dotyczy kobiet. Jest kilkanaście kryteriów diagnostycznych pozwalających rozpoznać, czy takie napady mają charakter patologiczny.

Są to:

• spożywanie dużej ilości pokarmów, aż do poczucia dyskomfortu,
• jedzenie bez odczuwania głodu fizycznego,
• brak poczucia kontroli w trakcie spożywania posiłków i późniejsze poczucie winy,
• jedzenie w samotności.

Jeśli takie epizody pojawiają się częściej niż 2 razy na tydzień w okresie 6 miesięcy, wówczas jest to postawa do diagnostyki problemu z kompulsywnym objadaniem się.

Skutki tego zaburzenia, podobnie jak w przypadku anoreksji oraz bulimii, są naprawdę poważne. Mogą obejmować m.in.:

• nadciśnienie,
• zespół metaboliczny,
• choroby związane z układem krwionośnym.

Inne negatywne efekty kompulsywnego jedzenia to obniżenie poczucia własnej wartości oraz wycofanie z życia społecznego.

Leczenie kompulsywnego objadania się wymaga przede wszystkim konsultacji z psychologiem lub psychiatrą oraz zapewnienia organizmowi odpowiedniej liczby kalorii, by nie dopuszczać do nadmiernego poczucia głodu. Głód bowiem jeszcze bardziej potęguje takie zachowania, co napędza błędne koło choroby.

Diagnostyka i leczenie ortoreksji

Czy nadmierne skupienie na spożywaniu zdrowego jedzenia również może przerodzić się w zaburzenie odżywiania? Tak, i określane jest ono jako ortoreksja. Jej objawy to m.in.:

• obsesja na punkcie zdrowego jedzenia,
• lęk przed spożywaniem niektórych pokarmów,
• ciągłe myślenie o jedzeniu,
• skrupulatne planowanie wszystkich posiłków,
• unikanie posiłków w restauracjach czy u znajomych ze względu na brak kontroli nad jakością i ilością żywności.

Ortoreksja może prowadzić do pogorszenia zdrowia, bowiem ograniczenie różnych grup produktów w większości przypadków skutkuje niedoborem składników ożywczych koniecznych dla zdrowia organizmu.

Jak więc wyleczyć ortoreksję? Podobnie jak przy innych zaburzeniach odżywiania podstawą są konsultacje z psychologiem albo psychiatrą, a także pomoc dietetyka. Co ważne, pomoc taką można uzyskać online poprzez wygodną w użytkowaniu platformę haloDoctor.pl.

Jak uchronić dziecko przez zaburzeniami odżywiania?

Zaburzenia odżywiania u dzieci to obecnie coraz częsty problem. Niestety dzieci w większości przypadków chłoną zachowania obserwowane u dorosłych, dlatego też jeśli ważny członek rodziny nieustannie jest na diecie, odżywia się w niewłaściwy sposób lub przejawia ciągłe niezadowolenie z wyglądu własnego ciała, wówczas ryzyko zachorowania u potomka w sposób znaczący wzrasta. Istotną rolę w prewencji mają również racjonalne nawyki związane z jedzeniem, a także wspólne spożywanie posiłków, przynajmniej raz dziennie.

Zaburzenia ożywiania stanowią bardzo poważny problem i niestety zagrażają również dzieciom. Dlatego też osoby dostrzegające jakiekolwiek niepokojące zachowania w tym zakresie powinny zachęcić chorego do skorzystania z pomocy specjalistów. Na szczęście można uzyskać ją wygodnie oraz dyskretnie online i to zarówno w przypadku psychologa lub psychiatry, jak i dietetyka.